نتورک مارکتینگ چیست؟ آیا بازاریابی شبکه ای شما را ثروتمند می کند؟ چند سالی ست که بحث نتورک مارکتینگ در ایران داغ شده است. نتورک مارکتینگ یا به قول بعضی از فعالان آن، شغل نتورک، چیست و آیا راه مناسبی برای فعالیت اقتصادی است؟ با مرکز بازرگانی فردوسی همراه باشید تا بررسی دقیق و تفضیلی بر این پدیده همه گیر داشته باشیم.

نتورک مارکتینگ چیست؟

برای شناخت پدیده نتورک مارکتینگ ابتدا به ویکی پدیا مراجعه میکنیم. مطابق تعریف ویکی پدیای فارسی، بازاریابی شبکه‌ای (به انگلیسی: Network Marketing) یا فروش هرمی (به انگلیسی: Pyramid Selling) یا بازاریابی چندسطحی (به انگلیسی: Multi-level Marketing) با نام اختصاری اِم‌اِل‌اِم (به انگلیسی: MLM)، نوعی شیوه فروش است که در آن کمپانی‌ها محصولات و کالاهای خود را بدون تبلیغات و بدون واسطه به فروش می‌رسانند، و مشتریان پس از خرید در صورت تمایل می‌توانند محصولات کمپانی را بازاریابی کنند و سود بگیرند. درآمد در بازاریابی شبکه‌ای هم در ازای فروش مستقیم کالا و هم در ازای فروش از طریق زیرمجموعه کسب می‌شود. در بازاریابی شبکه‌ای، بازاریاب‌ها به صورت «تبلیغات کلامی» یا «تبلیغات چهره به چهره» اقدام به فروش محصولات کمپانی می‌کنند. در حال حاضر به ترتیب کشورهای آمریکای شمالی، چین، کشورهای اروپایی از جمله ایتالیا و ژاپن در زمینه بازاریابی شبکه‌ای سردمدار هستند.

آیا نتورک مارکتینگ شبکه هرمی است؟

شبکه فروش هرمی که معمولاً با عنوان شبکه هرمی شناخته می شود، یک استراتژی فروش، بازاریابی و بازارسازی بر اساس متد زیرمجموعه سازی است. لذا نتورک مارکتینگ و شبکه فروش هرمی را عملاً می توان دارای مفاهیم مشابه دانست. اما نکته اینجاست که هرمی بودن یک شبکه فروش، الزاماً به معنای غیر قانونی بودن یا بی ثمر بودن آن نیست. در کشور ما شبکه هرمی با عناوینی چون گلدگوئست تلفیق شده است و ذهنیت منفی برای اکثریت آحاد جامعه به همراه دارد. اما شبکه هرمی منوط به دارا بودن مجوزات لازم از مراجع ذی ربط، به خودی خود غیر قانونی تلقی نمی شود. ولی آیا استراتژی و متد شبکه های هرمی به لحاظ فعالیت اقتصادی و سودآوری عمومی مورد تأیید ماست؟ اگر تصور می کنید پاسخ این سوال مثبت است تا پایان مقاله همراه باشید!

نتورک مارکتینگ در ایران

نتورک مارکتینگ در ایران در سالهای نه چندان دور آغاز شد. مجموعه های فعال در این حوزه (که جهت جلوگیری از جانب داری از ذکر اسامی آنها خودداری می کنیم) هرکدام با استراتژی خاص خود به شبکه سازی و فروش محصولات اقدام نمودند. نکته بسیار مهم این است که برخلاف اکثر کشورهای دنیا، مفهوم نتورک مارکتینگ در ایران بسیار اشتباه جا افتاده است. نتورک مارکتینگ یک استرتژی فروش است که توسط کارخانجات و تولیدکنندگان مورد استفاده قرار می گیرد، اما در ایران به شکل یک کسب و کار مستقل نمود پیدا کرده است. به عبارت دیگر در بازاریابی شبکه، برندسازی به هیچ عنوان جایی ندارد. اما مشاهده می شود که در ایران برخی شرکتهای فعال در این حوزه اقدام به ارائه برندهای اختصاصی خود به بازار نموده اند. این اقدام بسیار منفی بوده و نشانگر اینست که پدیده نتورک مارکتینگ در ایران به مسیر اشتباه رفته است.

آیا نتورک مارکتینگ قانونی است؟

در زمینه مجوزات و قانونی بودن یا نبودن مجموعه های نتورک مارکتینگ بحث بسیار شده است. هر کدام از شبکه های نتورک مارکتینگ در وبسایت خود مجوزات کسب شده را نمایش داده اند. ما در این مقاله به بحث قانونی بودن یا نبودن این موسسات نمی پردازیم. واضح است که هر مجموعه ای که از نهادهای ذی ربط مجوزات فعالیت لازم را کسب کند، قانونی است. موضوع مورد بررسی ما در این مقاله اینست که آیا فعالیت بازاریابی شبکه ای می تواند برای شما سودآور باشد؟

آیا نتورک مارکتینگ (بازاریابی شبکه ای) شما را ثروتمند می کند؟

بهترین پاسخ به سوال بالا این است: به احتمال بسیار کم،

در توضیح پاسخ بالا، به اختصار مواردی را مطرح می نماییم:

• نتورک مارکتینگ در دنیا تقریباً منسوخ شده است. بله درست خواندید، نتورک مارکتینگ پدیده ای بود که در دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی آمریکا را در نوردید و پس از آن به سرعت به سایر نقاط جهان نیز سرایت کرد. اما این پدیده، امروز تقریباً از بین رفته است. دلیل ناپدید شدن آن هم واضح است. فلسفه وجودی نتورک مارکتینگ، گسستگی سیستم تبلیغات محصولات از بازارهای لوکال و محلی است. این گپ و فاصله بزرگ باعث رونق بازاریابی شبکه ای در مقطعی از زمان شد. امروزه با گذشت زمان و پیشرفت ابزارهای تبلیغات خصوصاً ابزارهای دیجیتال مارکتینگ عملاً فلسفه وجودی این مدل بازاریابی از بین رفته است.
• نتورک مارکتینگ هنوز در ایران فعال است. بله درست است همچنان بازاریابی شبکه ای در ایران فعال است. دلیل این موضوع همان است که بالاتر به آن اشاره کردیم، مجموعه های فعال در این حوزه، از استراتژی بازاریابی عبور کرده اند و به بعضاً فروش محصولات با برند خود مشغول شده اند. همانطور که گفتیم برندسازی در بازاریابی شبکه ای عملی اصولی نیست و قطعاً در دراز مدت محکوم به شکست است.
• آیا نتورک مارکتینگ با حذف واسطه ها ارزش افزوده ایجاد می کند؟ در حال حاضر،خیر. شکل گیری پدیده بازاریابی شبکه ای بر اساس همین موضوع است. حذف واسطه ها. اما این موضوع با پیشرفت ابزارهای تبلیغات و فروش و ایجاد شبکه های فروش گسترده موازی مدتهاست که از بین رفته است.
• چرا احتمال ثروتمند شدن در نتورک مارکتینگ خیلی کم است؟ کسب ثروت در سیستم نتورک غیرممکن نیست، اما احتمال آن بسیار کم است. دلایل این موضوع بسیار است که در مقاله به آن پرداختیم اما مهمترین آن اینست: محصولات این شبکه ها عمدتاً کیفیت پایینتر از حد انتظار و قیمت بالا و غیرواقعی دارند و فروش این محصولات صرفاً فروش هیجانی و بر اساس مهارت های فردی فروشندگان آن است. اما این فرآیند در گذر زمان کمرنگ و کمرنگتر، و در نهایت محو می شود.

ارزآوری صادرات محصولات کشاورزی و غذایی از ابتدای امسال چقدر بود؟ به گزارش روابط عمومی مرکز بازرگانی فردوسی، معاون برنامه ریزی و اقتصادی وزیر جهاد کشاورزی در گفت و گوی خود اعلام کرد: از ابتدای امسال تا پایان آبان ماه، ۵ میلیون و ۴۳۱ هزار تن محصولات کشاورزی و غذا از کشور صادر شده است.

ارزآوری صادرات محصولات کشاورزی و غذایی از ابتدای امسال چقدر بود؟

به گزارش روابط عمومی مرکز بازرگانی فردوسی به نقل از تجارت‌نیوز، محمد قربانی ارزش محصولات کشاورزی و غذایی صادر شده طی ۸ ماهه سال جاری را ۳ میلیارد و ۳۴۵ میلیون دلار عنوان کرد.

وی با اشاره به پنج قلم عمده صادراتی به لحاظ وزنی گفت: طی مدت یاد شده ۷۷۶ هزار تن هندوانه، ۵۵۳ هزار تن گوجه فرنگی تازه یا سرد کرده، ۴۷۰ هزار تن سیب زمینی تازه یا سرد کرده، ۴۵۶ هزار تن سیب تازه و ۲۴۹ هزار تن پیاز، موسیر و سیر از کشور صادر شده است.

قربانی افزود: پنج قلم عمده صادراتی به لحاظ ارزشی شامل پسته به ارزش ۶۵۴ میلیون دلار، گوجه فرنگی تازه یا سرد کرده به ارزش ۲۵۹ میلیون دلار، هندوانه به ارزش ۱۸۱ میلیون دلار، خرما به ارزش ۱۵۰ میلیون دلار و سیب تازه به ارزش ۱۳۱ میلیون دلار بوده است.

معاون برنامه ریزی و اقتصادی وزیر جهاد کشاورزی با بیان این که در مدت یاد شده ۲۰ میلیون و ۷۲۴ هزار تن نهاده‌های دامی و کالا‌های اساسی کشاورزی برای تامین نیاز کشور وارد شده است، ارزش این میزان واردات را ۱۱ میلیارد و ۵۲۸ میلیون دلار عنوان کرد.

وی ادامه داد: طی این مدت، پنج قلم عمده وارداتی به لحاظ وزنی شامل ۶ میلیون و ۱۳۲ هزار تن ذرت دامی، ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار تن گندم معمولی، ۲ میلیون و ۴۲۵ هزار تن جو، یک میلیون و ۷۹۴ هزار تن کنجاله سویا و یک میلیون و ۷۳۴ هزار تن دانه سویا بوده است.

صادرات ادویه و گیاهان دارویی به اروپا ؛ واردات اروپایی گیاهان و ادویه جات ترشی جات در پنج سال گذشته افت و خیز فراوانی است. فروش ادویه هایی با عملکردهای حمایت از ایمنی مانند زنجبیل، کورکوما و سیر به لطف همه گیری کووید-۱۹ در سال ۲۰۲۱ به سرعت رشد کرد. این افزایش تقاضا توسط مصرف کنندگان نهایی نیز با تبلیغات رسانه های اجتماعی تقویت شد. کشورهای اروپایی که به طور کلی بیشترین فرصت ها را ارائه می دهند عبارتند از آلمان، بریتانیا، هلند و اسپانیا. محصولاتی که بیشترین تقاضا را دارند زنجبیل، فلفل خرد نشده، فلفل دلمه ای یا پیمنتا خشک، کورکوما، دارچین و میخک هستند. این ادویه ها به عنوان کمک کننده به سبک زندگی سالم تلقی می شوند و بنابراین در سال های آینده به رشد خود ادامه خواهند داد.

چرا اروپا بهترین مقصد برای صادرات ادویه و گیاهان دارویی است؟

اروپا یکی از مناطق پیشرو در واردات گیاهان و ادویه جات در جهان است، اما تا حد زیادی به واردات از کشورهای در حال توسعه، بیشتر برای ادویه جات، متکی است. این امر اروپا را به بازار هدف جالبی برای صادرکنندگان کشورهای در حال توسعه تبدیل می کند، بدون توجه به تحولات نزولی گاه به گاه برای برخی محصولات.

وابستگی شدید به عرضه ادویه از کشورهای در حال توسعه همچنین به این معنی است که تقریباً تمام تجارت درون اروپایی شامل صادرات مجدد است که در اصل از کشورهای در حال توسعه است. این برای گیاهان متفاوت است، زیرا بیشتر گیاهان مصرف شده در اروپا نیز در اروپا تولید می شوند.

در حالی که رشد مشهودی در دوره ۲۰۱۵-۲۰۱۷ وجود داشت، این در سال های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ تغییر کرد. با این حال، روند مثبت دوره ۲۰۱۵-۲۰۱۷، زمانی که ارزش واردات گیاهان و ادویه جات ترشی جات هر سال افزایش می یافت، تنها با چند ادویه تقویت شد. بیشتر آنها -به ویژه وانیل- که تأثیر قابل توجهی بر روی سنگدانه داشت.

بیش از ۹۵ درصد واردات از خارج از اروپا از کشورهای در حال توسعه است. طبق اولین مجموعه داده های سال ۲۰۲۰، واردات گیاهان و ادویه جات اروپایی دوباره هم از نظر ارزش و هم از نظر حجم در حال افزایش است.

در حالی که احتمالاً واردات اروپا در سال‌های آینده افزایش می‌یابد، پیش‌بینی می‌شود که رشد در اروپا نسبت به سایر مناطق در سراسر جهان، مانند جنوب و جنوب شرق آسیا، که رشد اقتصادی و بازار به طور متوسط ​​در دهه گذشته بسیار بالاتر بوده است، کمتر باقی بماند.

محدودیت های اروپا و فرصت طلایی صادرات ادویه و گیاهان دارویی

تولید گیاهان و ادویه جات در اروپا محدود است، به این معنی که برای اکثر محصولات شما نیازی به نگرانی بیش از حد در مورد رقبای محلی ندارید. اما چند استثنا وجود دارد که باید در مورد آنها بدانید: بلغارستان، لهستان، رومانی، اسپانیا و مجارستان تولیدات قابل توجهی از گیاهان و ادویه جات خاص دارند و صادرات ادویه و گیاهان دارویی به این کشورها محدودتر است.

بلغارستان یکی از بزرگترین تولید کنندگان گیاهان و ادویه جات در اروپا است. تولید بلغارستان در سال ۲۰۱۷ به بیش از ۸۰ هزار تن و در سال ۲۰۱۸ به ۶۱ هزار تن رسید. کارشناسان بر این باورند که بیشتر آن از فلفل دلمه ای، فلفل قرمز و فلفل قرمز تشکیل شده است. با این حال، صادرات بلغارستان به سایر کشورهای اتحادیه اروپا نسبتاً کم است (۳٫۶ هزار تن در سال ۲۰۱۸)، زیرا بیشتر تولید آن یا به صورت محلی مصرف می شود یا به کشورهای خارج از اتحادیه اروپا صادر می شود (به طور متوسط ​​بین ۱۲ تا ۲۰ هزار تن در سال).

لهستان یک تولید کننده بزرگ آویشن است اما چندین گیاه دیگر نیز تولید می کند. لهستان دومین صادرکننده و تولید کننده آویشن خشک در جهان (پس از ترکیه) است و تولید سالانه آن ۲ هزار تن تخمین زده می شود. علاوه بر آویشن، لهستان چندین گیاه دیگر مانند جعفری خشک و ریحان نیز تولید می کند.

رومانی در سال ۲۰۱۸ تولید تقریبی ۵۶ هزار تن داشت. رومانی بین ۱٫۷ تا ۴ هزار تن در سال به سایر کشورهای اروپایی صادر می کند.

اسپانیا چهارمین تولیدکننده بزرگ گیاهان و ادویه جات در اروپا است. در سال ۲۰۱۸، تولید اسپانیا به بیش از ۱۵ هزار تن رسید که ۴۳ درصد آن فلفل تند بود. با این حال، تولید فلفل خشک اسپانیایی در مقایسه با سایر بخش‌های کشاورزی، خودکفا و قیمت رقابتی نیست. کاهش تولید داخلی با واردات تکمیل می شود و در نتیجه فرصت هایی را برای تامین کنندگان کشورهای در حال توسعه فراهم می کند.

تولید مجارستان در سال ۲۰۱۸ تقریباً ۳۳ هزار تن بود. فلفل تند ۶۵ درصد از این حجم را تشکیل می دهد و پاپریکا (میوه ای از جنس Capsicum یا Pimenta) 20 درصد از این حجم را تشکیل می دهد. صادرات مجارستان به سایر کشورهای اروپایی بین ۲٫۳ تا ۲٫۶ هزار تن در سال است.

صادرات ادویه و گیاهان دارویی ؛ تجارتی رو به رشد

انتظار می رود ارزش واردات گیاهان و ادویه جات ترشی جات اروپایی در سال های آینده رشد کمی تا متوسط ​​را نشان دهد. حجم واردات اغلب نه به دلیل تقاضای متفاوت، بلکه به دلیل سطوح ناپایدار تولید در کشورهای مبدأ در نوسان است. به طور کلی، پیش‌بینی می‌شود که تقاضا برای گیاهان و ادویه‌ها در اروپا در سال‌های آینده به طور متوسط ​​بین ۳ تا ۵ درصد در سال افزایش یابد.

افزایش‌های مورد انتظار بر اساس تقاضای رو به رشد مداوم برای مواد طبیعی به جای طعم‌های مصنوعی است که محرک اصلی افزایش ارزش صادرات ادویه و گیاهان دارویی به اروپا بوده است. و تجربه غذاهای مختلف دنیا. در عین حال، رشد متوسط ​​کل بازار می تواند به دلیل تحولات منفی بازار برای ادویه جات تکی آسیب ببیند. برای سال‌های آینده، این ریسک به احتمال زیاد از وانیل ناشی می‌شود، که قیمت آن در سال‌های گذشته بسیار بالا رفته و به احتمال زیاد باقی نخواهد ماند.

بین سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۷، ارزش صادرات ادویه و گیاهان دارویی به اروپا هر سال به طور متوسط ​​۱۱ درصد رشد کرد و به ارزش ۲٫۷ میلیارد یورو در سال ۲۰۱۷ رسید. ارزش واردات در سال ۲۰۱۸ به میزان قابل توجهی کاهش یافت (-۸٫۱٪) و همچنین کاهش کوچکی در سال ۲۰۱۹ ثبت کرد. -۱٫۶٪. با این حال، برای کل دوره ۲۰۱۵-۲۰۱۹، نرخ رشد ترکیبی سالانه اندکی مثبت (۰٫۴٪) بود.

افزایش ارزش صادرات ادویه و گیاهان دارویی بین سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۷ کمی گمراه‌کننده است، زیرا بیشتر ناشی از گرم شدن بیش از حد بازار وانیل و فلفل از سال ۲۰۱۲ بوده است.

به طور کلی، افزایش قیمت وانیل بین سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۷، توسعه حجم واردات را در رابطه با رشد ارزش کاهش داد. با این حال، ارقام رشد حجم واردات قطعا مثبت است: ۱۸ درصد در سال ۲۰۱۶، ۳ درصد در سال ۲۰۱۷، و پس از یک سال پایدار ۲۰۱۸، ۴٫۴ درصد دیگر در سال ۲۰۱۹٫

کشورهای در حال توسعه نقش کلیدی در صادرات ادویه و گیاهان دارویی به اروپا دارند

کشورهای اروپایی شرایط کشاورزی اقلیمی مناسبی برای کشت بیشتر گیاهان و ادویه ها ندارند، به همین دلیل وابستگی زیادی به واردات از کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری دارند. فقط برخی از گیاهان و ادویه جات خاص در اروپا، عمدتاً در شرق و همچنین در برخی از کشورهای اروپای جنوبی تولید می شود. رومانی، مجارستان، بلغارستان و اسپانیا تولیدکنندگان پیشرو در اروپا هستند، به ویژه به دلیل تولید پاپریکا خشک و فلفل (میوه‌هایی از جنس فلفل دلمه‌ای) اما این کشورها برخی ادویه‌های دیگر را نیز تولید می‌کنند.

تولید گیاهان خشک نیز در اروپا، به ویژه در فرانسه، ایتالیا و یونان انجام می شود. جعفری محبوب ترین گیاه خشک شده است، اما تولیدات اروپایی نیز شامل ریحان، برگ بو، برگ کرفس، پیازچه، گشنیز، نوک شوید، کرفس، رازیانه، ارس، مرزنجوش، پونه کوهی، رزماری، مریم گلی، مرزه، ترخون و آویشن است.

واردات اروپا از کشورهای در حال توسعه در سال ۲۰۱۷ با ارزش ۱٫۴ میلیارد یورو به اوج خود رسید. ۲۰۱۸ اولین سال با کاهش ارزش کل واردات از زمان تبلیغات طبیعی وانیل در سال ۲۰۱۱/۱۲ بود. دلیل اساساً دو مورد بود:

رشد ارزش واردات وانیل در سال ۲۰۱۸ به دلیل بهبود تعادل بین تقاضا و عرضه تنها به ۵٫۷% کاهش یافت.
ارزش واردات فلفل فرآوری نشده به دلیل کمبود عرضه در سال‌های ۲۰۱۵/۲۰۱۶ پس از اوج‌گیری قیمت به شدت کاهش یافت (-۱۹٪ در سال ۲۰۱۷، -۳۱٪ در سال ۲۰۱۸). حجم واردات در این سال ها به افزایش خود ادامه داد و منجر به کاهش متوسط ​​قیمت واردات -۳۰ درصد شد.
جدول زیر رشد سالانه ارزش واردات را برای ۱۰ گیاه و ادویه برتر (به ازای کدهای ۶ رقمی HS) در دوره ۲۰۱۵-۲۰۱۹ نشان می دهد. این جدول نشان می دهد که محصول با بالاترین ارزش واردات در سال های گذشته، لوبیا وانیل، رشد دو رقمی خود را در سال ۲۰۱۸ متوقف کرد. قیمت لوبیا وانیل حتی در سال ۲۰۱۹ به شدت کاهش یافت و در نتیجه ارزش واردات در آن سال کاهش یافت (-۲۸%). سهم اصلی در رشد از طیف وسیعی از ادویه ها، از جمله زنجبیل فرآوری شده و هل حاصل شد. نکته قابل توجه هنوز این واقعیت است که وانیل فرآوری شده کاهش شدیدی را تجربه کرد و در نتیجه این محصول جایگاه اول خود را نسبت به فلفل فرآوری شده از دست داد.

در جدول زیر میانگین رشد ارزش سالانه صادرات ادویه و گیاهان دارویی به اروپا، بین سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۹ را مشاهده میکنید.

	میانگین رشد ارزش سالانه (بر حسب درصد)
	۲۰۱۶	۲۰۱۷	۲۰۱۸	۲۰۱۹	مقدار ۲۰۱۹ میلیون یورو	سهم کل واردات ۲۰۱۹	سهم واردات از کشورهای در حال توسعه
گیاهان و ادویه جات ترشی جات					۲,۴۷۳
پردازش نشده					۱۶۷۶	۶۸%
وانیل	۸۴	۴۵	۵	-۲۲	۳۵۹	۱۴٫۵٪	۸۷%
سایر گیاهان و ادویه جات ترشی جات	۱۲	۴	۲	۷	۲۶۹	۱۰٫۹٪	۳۱%
فلفل	-۴	-۲۳	-۳۹	-۱۲	۲۵۷	۱۰٫۴٪	۸۲%
زنجبیل	-۱۰	۲۶	۶	۱۵	۲۳۸	۹٫۶٪	۷۹%
فلفل قرمز و پاپریکا	۲	۴	-۱۲	۱۷	۱۵۰	۶٫۱٪	۸۴%
زعفران	۶	-۲	-۲۸	-۵	۷۲	۲٫۹٪	۵۸%
توت ارس و دانه های بادیان، بادیان، زیره سیاه یا رازیانه	۷	۵	-۱	۷	۶۰	۲٫۴٪	۶۵%
کورکوما	۳۲	۱۷	-۳	۹	۵۶	۲٫۳٪	۷۷%
هل	۸	۳۳	۲۴	۴۷	۴۸	۱٫۹٪	۹۱%
دارچین و گل های درخت دارچین	-۱	۵۴	۲۲	-۵	۳۳	۱٫۳٪	۸۵%
زیره	۶	۱۲	-۲۵	۲	۳۵	۱٫۴٪	۸۶%
جوز هندی	-۴	-۱۰	-۲۰	۷	۲۶	۱٫۱٪	۸۱%
دارچین ‘Cinnamomum zeylanicum Blume’	-۲	۱۷	۱۸	-۶	۲۶	۱٫۱٪	۸۳%
میخک ها	-۱۵	-۶	۶	-۱۰	۲۳	۰٫۹٪	۷۷%
گشنیز	-۱۵	-۱۴	-۶	۵	۱۶	۰٫۶٪	۶۰%
گرز	-۴	-۶	-۴	۲۴	۸	۰٫۳٪	۹۵%
فرآوری شده					۷۹۹	۳۲%
مخلوط ادویه جات ترشی جات	۶	۴	-۱	۰	۲۱۸	۸٫۸٪	۱۵%
فلفل قرمز و پاپریکا	۵	۵	۴	۷	۲۱۱	۸٫۵٪	۴۲%
فلفل	-۲	-۱۵	-۳۰	-۱۰	۱۳۳	۵٫۴٪	۴۰%
وانیل	۵۶	۵۳	۳۷	-۵	۵۳	۲٫۱٪	۴۷%
دارچین و گل درخت دارچین	۱۰	۲۶	۲۲	۱	۴۶	۱٫۹٪	۵۳%
زنجبیل	۱۷	-۶	-۱	۱۱	۳۹	۱٫۶٪	۶۸%
جوز هندی	-۱۶	-۱	-۱۲	-۳	۲۹	۱٫۲٪	۶۳%
زیره	۲۱	۸	۱۰	۳	۲۰	۰٫۸٪	۵۷%
توت ارس و دانه های بادیان، بادیان، زیره سیاه یا رازیانه	۳	۱۱	۱۲	۸	۱۲	۰٫۵٪	۳۰%
گرز	-۷	-۱۴	-۸	۶۹	۱۱	۰٫۴٪	۷۵%
هل	۱۶	۲۴	۴۰	۵۳	۱۱	۰٫۴٪	۳۶%
گشنیز	-۱	۱۱	۵	۱۰	۱۱	۰٫۴٪	۵۵%
میخک ها	۲	-۱۱	۱۱	۶	۵	۰٫۲٪	۴۰%

تفاوت اقیانوس دریا و معدن طلا در چیست؟ عدم توجه صادرکنندگان و فعالین اقتصادی ایران به حوزه صادرات ماهی، میگو و سایر آبزیان دریایی عجیب و باعث تأسف است! وجود دریای خزر، خلیج فارس، دریای عمان، دسترسی صیادان به اقیانوس هند و بسیاری از مناطق برای ماهیگیری این تعجب را دوچندان می کند، در حالیکه آمارهای تجارت آبزیان در دنیا آمارهای خیره کننده است. علاقه وافر مردم کشورهای اروپایی به مصرف آبزیان هر روز بیشتر می شود و در این بین کشورهایی مانند هند و چین با سرمایه گذاری عظیم عملاً بازارهای جهانی را قبضه کرده اند.

صید و صیادی در ایران همیشه به صورت سنتی وجود داشته است و هیچ گاه پیشرفت مکانیکی و تجهیزاتی نداشته است. سوال ما از مسئولان و فعالین اقتصادی این است:

تفاوت اقیانوس دریا و معدن طلا در چیست؟

اجازه دهید ابتدا شباهت این دو را بیان کنیم.

شباهت ها:

• هر دو دارای مقادیر زیادی ثروت های طبیعی هستند.
• منابع طبیعی موجود در هر دو مورد، خواهان و خریدار فراوانی دارد.
• بطور جغرافیایی پراکنده هستند، یعنی هر کشوری عملاً سهمی کم یا زیاد از این منابع برخوردار است.

و حال تفاوت ها:

• منابع طلا محدود است و قابل افزایش نیست، اما منابع آبزیان دریایی تکثیر می شود.
• برای حفر معادن طلا به تجهیزات بسیار پیچیده تری نیاز است.
• اکتشاف معادن طلا فرآیندی سخت و پیچیده است، ولی منابع دریا و اقیانوس نیاز به کشف ندارد!
• ……

اجازه دهید مقایسه را تمام کنیم و رأی بر برتری و توجیه بالاتر صید منابع دریایی بر استخراج معادن طلا دهیم.

به یاد داشته باشید، تجار بزرگ، روزی فرصت بزرگی را درک کرده اند و با ممارست و تلاش بی پایان آن را دنبال نموده اند. امیدواریم روزی یکی از خوانندگان این مقاله را به عنوان بزرگترین تاجر آبزیان و محصولات دریایی ایران بشناسیم.

با احترام

دپارتمان صادرات مرکز بازرگانی فردوسی