هرآنچه که باید در مورد صادرات به عراق بدانید، عمده کالاهای وارداتی به کشورعراق، شامل انواع خودرو، میله‌ها آهنی خام، سیم عایق‌بندی شده، برنج، کامیون، محصولات تولیدی، مواد شیمیایی، انواع سوخت، ماشین‌آلات و تجهیزات حمل و نقل است. این کالاها بیشتر از کشورهای ترکیه، چین، کره جنوبی، ایتالیا و آلمان وارد می‌شوند.

جنگ ایران و عراق تقریبا به مدت یک دهه باعث مشکلات اقتصادی و تولیدی در این کشور شد که عمده ضرر شامل صادرات نفت بود. با افزایش صادرات نفت و پس از بازسازی و احداث خطوط لوله و تاسیسات به آرامی این ضررها جبران شد تا حدی که امروزه نفت خام و تصفیه شده، میوه‌های گرمسیری و طلا از عراق به هند، چین، آمریکا، کره جنوبی و یونان صادر می‌شود. در این مطلب قصد داریم به بررسی روش‌های صادرات کالا و تعرفه آن به عراق بپردازیم. همچنین در ادامه این مبحث به کالاهایی که می‌تواند برای تجار ایرانی سودآور باشد، نیز خواهیم پرداخت. پس تا انتهای این مقاله با مرکز بازرگانی فردوسی همراه باشید.

هرآنچه که باید در مورد صادرات به عراق بدانید

نگاهی به وضعیت صادرات در عراق

عراق، یک کشور مناسب برای تجارت بوده که این بازار چالش برانگیز، پرخطر اما با بازده بالا است. اوضاع سیاسی و امنیتی در عراق همچنان شکننده و حساس بوده، اما با این وجود فرصت‌های تجاری بسیاری زیادی در این کشور وجود دارد، زیرا عراق در حال بازسازی و تقویت زیرساخت‌ها و نهادهای اصلی خود است. آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) تخمین زده است که ۴۶ درصد از تولید نفت جهانی تا سال ۲۰۳۵، از عراق حاصل شود.
با این‌که صادرات به عراق در سال‌های گذشته به راحتی انجام می‌گرفت اما امروزه برای جلوگیری از بروز چالش‌های تجاری، سازمان مرکزی استاندارد و کنترل کیفی عراق طبق دستورالعمل‌های ابلاغ شده به تاجرها، اجازه صادرات کالا می‌دهد.

برهمین اساس، تمامی صادرکنندگان و واردکنندگان کالا به عراق باید اسناد تجاری رسمی داشته و همچنین اجازه بازرسی، تطبیق کالا و نمونه‌گیری از کالاها را به گمرک داده و پس از آن مجوز ورود به عراق را دریافت کنند. در صورت عدم تطبیق کالا با استانداردهای وارداتی عراق و بی‌کیفیت بودن محصول، اجازه ورود به این کشور به تجار و بازرگانان داده نمی‌شود.

مراحل صادرات کالا به عراق

همان‎‌طور که صادرات به عراق می‌تواند یک نقطه‌ی موفقیت‌آمیز برای تاجرها و بازرگانان باشد، با این حال نیاز به مدارک و مراحلی دارد که باید دقیق رعایت شود:

• داشتن برچسب دو زبانه (انگلیسی و عربی) بر روی تمامی کالاهای صادراتی
• تطابق کامل محموله صادراتی با شرایط فنی و استانداردهای لازم در عراق
• دریافت مجوز تطبیق کالا با استانداردهای عراق
• داشتن تائیدیه بازرسی و اخد مجوز صادراتی COC از دو شرکت بازرسی SGS برای کردستان عراق و بیرو وریتاس BV برای مناطق جنوبی و مرکزی عراق
• تمامی اسناد مانند فاکتور فروش وگواهی مبدا، باید به زبان انگلیسی و عربی باشد
• داشتن گواهی بهداشت از سازمان نظارت بر سلامت برای محصولات غذایی
• داشتن گزارش سلامت، نمونه برداری و بازرسی کالا
• گواهی استاندارد محیط زیست و تائیدیه سازمان استاندارد
• بسته‌بندی استاندارد، حمل و نقل مناسب با بیمه
• داشتن کارت بازرگانی معتبر به نام صادرکننده
• در صورت ارسال چند مدل کالا، داشتن پکینگ لیست
• درج تاریخ تولید و انقضاء فقط به زبان انگلیسی (میلادی)

به طور معمول صادرات از ایران به کردستان عراق از مرزهای شمالی مانند پرویزخان، حاجی عمران و … و صادرات به جنوب عراق از مرزهای جنوبی مانند مهران، شلمچه و … انجام می‌گیرد.

تعرفه صادرات کالا به عراق

به خاطر داشته باشید تا زمانی که از وجود مشتری در بازار عراق اطمینان حاصل نکردید، کالا را ارسال نکنید و همچنین دقت کنید که قیمت‌هایی که پیشنهاد می‌کنید باید از نمونه‌های موجود آن در عراق ارزان‌تر باشد. تعرفه‌ی صادرات از ایران به عراق برحسب نوع کالا و محصول متفاوت خواهد بود اما به طورمعمول ۱۰ تا ۳۰ درصد ارزش کالاهای صادراتی خواهد بود.

لیست کالاهای صادراتی به عراق

در حال حاضر ۸۵۰ کالا می‌توانند با داشتن تمامی استانداردهای لازم، مجوز ورود به عراق را دریافت کنند، با این حال واردات ۲۹ قلم محصول کشاورزی و غذایی به این کشور از ایران ممنوع اعلام شده است.

حیوانات زنده، محصولات حیوانی، آبزیان، محصولات لبنی، تخم پرندگان، سبزیجات، انواع میوه‌های خوراکی، قهوه، چای، ادویه، محصولا صنعت آردسازی، دانه و میوه‌های روغن‌دار، روغن‌های حیوانی، فرآورده‌های گوشت، کاکائو و فرآورده‌های آن، شیرینی‌جات، نوشابه، خوراکی‌ برای حیوانات، توتون، تنباکو، نک، گوگرد، گچ، آهک، سیمان، سوخت‌های معدنی، محصولات شیمیایی آلی و غیرآلی، فلزات گرانبها و کمیاب، عناصر رادیواکتیو، انواع دارو، کود، رنگ و وسایل رنگ‌رزی، محصولات عصرسازی، فرآورده‌های آرایشی- بهداشتی، صابون و فرآورده‌های شست‌وشو، محصولات شیمایی، محصولات عکاسی، مواد پلاستیکی، کائوچو، محصولات چرمی، پوست‌ خام و نرم و طبیعی، چوب و اشیاء چوبی، محصولات حصیربافی یا سبدبافی، کاغذ، مقوا، مجلات و کتاب، محصولات ابریشمی، فرش، انواع پارچه، پوشاک، کفش، چتر شیشه، محصولات سرامیکی، ابزارآلات، انواع ماشین‌آلات و وسایل برقی، آلات موسیقی، مبلمان، اسباب‌بازی، لوازم ورزشی، اشیاء هنری و …تنها بخشی از کالاها و محصولاتی هستند که با رعایت استانداردهای لازم در بازار صادرات عراق طرفداران زیادی دارد.

کالاهای ممنوعه برای صادرات از ایران به عراق

محدود شدن صادرات برخی از اقلام از ایران به عراق از سال ۱۳۹۷ شروع و تا سال ۱۴۰۰ به ۲۹ قلم رسیده است که عبارتند از:

ذرت، بادمجان، گوجه فرنگی، کلم و گل کلم، هویج، جو علوفه، گندم، گاو و گوسفند، علوفه صنعتی، ماهی منجمد، مرغ کامل ذبح شده، مرغ زنده، تخم‌مرغ، عسل طبیعی، شیره خرما، سیمان‌سیاه، بلوک سبک بتنی، آبمیوه، انواع شربت و نوشیدنی، انواع بستنی، شیرینی تَر، محصولات ساخته شده از ذرت و سیب‌زمینی مانند چیپس، هندوانه و خربزه، باقلای سبز، شلغم و چغندر، کدو، کاهو، فلفل و سیر.

پرسودترین کالا برای صادرات به عراق

با وجود سخت‌گیری‌های فراوان از سوی دولت و گمرک عراق، با این حال طبق آمار منتشر شده، این کشور دومین مقصد صادرات ایران است. بازرگانان و تجار ایرانی می‌توانند با شناسایی بازار و ارائه یک قیمت مناسب برای محصولات زیر، صادرات پرسودی را داشته باشند:

لوازم آشپزخانه،کولرهای آبی و خانگی، پوشاک، ادویه، لبنیات، زعفران، ضایعات آهن، مصالح ساختمانی مانند سنگ، شیرآلات، میلگرد و …
اگر بتوانیم در محصول عسل به استانداردهای لازم برسیم و مجوزهای لازم را از کشور عراق دریافت کنیم شاید این محصول پرسود و پرطرفدار بتواند با ورود به بازار این کشور راه به بازار جهانی را نیز کسب کند.