هر آنچه که باید در مورد تجارت چمدانی بدانید، تجارت چمدانی به این معنا است مسافری که به خارج از کشور مسافرت نموده است، چمدان خود را پر از کالای فرنگی نماید و وقتی وارد کشور می شود به اسم این که این کالاها شخصی است، از گمرک عبور داده و در نتیجه موفق شود عوارضی نپردازد ولی در زمان مناسب آن ها را به فروش رسانده و سود از این راه به دست آورد.

در ادامه این مقاله با مرکز بازرگانی فردوسی همراه باشید تا هر آنچه که باید در مورد تجارت چمدانی بدانید را بررسی نماییم.

هر آنچه که باید در مورد تجارت چمدانی بدانید

همه چیز در مورد تجارت چمدانی

ممکن است بارها عبارت تجارت چمدانی به گوشتان خورده باشد. اما در مورد این نوع از تجارت، اطلاعات کامل و کافی نداشته باشید. در این متن میخواهیم در مورد تجارت چمدانی، علل گرایش مردم، و نحوه مقابله دولت با این نوع تجارت صحبت کنیم.

تعریف تجارت چمدانی

تجارت چمدانی به صادرات و واردات مسافرانی گفته می شود که بعضی اوقات از طریق بازارچه های مرزی در کشور های همسایه و بعضی اوقات به صورت دیگری و فراتر از آن صورت بگیرد.

برای مثال تجارت چمدانی این معنی را می دهد که مسافرانی که به خارج از کشور سفر می کنند چمدان خودشان را پر از کالا و اجناس خارجی می کنند و به اسم اینکه اجناس و کالاها برای مصارف شخصی خودشان است از گمرک ایران عبور می دهند و به این صورت موفق می شوند عوارضی نپردازند و در زمان و مکان مناسب می فروشند و سودی از این طریق بدست می آورند.

این افراد اکثرا سفرهای زیاد و پشت سرهم به کشور های همسایه و مرزی رفته و حجم محدود و کمی کالا و اجناس صادر و یا وارد می کنند. یعنی در واقع از مقرراتی که در گمرک برای عموم مسافران است استفاده می کنند و سود بدست می آوردند. یعنی آن ها میشوند تاجر چمدانی و چمدان هایشان می شود محصول برای تجارتشان.

در واقع می توان گفت این نوع تجارت فرصتی است برای کسانی که نمی خواهند عوارضی بدهند ولی در عین حال می تواند برای دولت هم بد باشد چراکه از این تجارت مالیات و عوارض دریافت نمی کند.

این تجارت از لحاظ آماری رقم بالایی ندارد و بر اساس نظر کارشناسان حقوق و اساتید تجارت می شود گفت مقررات و قوانین کشور ما مسئله و موضوعی به عنوان تجارت چمدانی وجود ندارد و این اصطلاح بر پایه ی کالاهای همراه مسافر رواج پیدا کرده است.

علت تجارت چمدانی و راه های پیشگیری

زیاد شدن اینگونه تجارت ها از بحران اقتصادی یک جامعه و نبود نظم و انضباط بازرگانی است.
البته چند سالی است که باتوجه به بالارفتن هزینه مسافرت های خارجی و حذف ارز دولتی برای مسافران، این گونه تجارت ها کاهش پیدا کرده و سود آنچنانی ندارد با این حال همچنان هستند مسافرانی که تمام یا بخشی از هزینه های سفر خود را بااین تجارت ها جبران می کنند.

درست است که میتوان این نوع تجارت را غیر قانونی و زیر زمینی دانست ولی به خاطر حجم کمش هیچوقت مورد توجه جدی کارشناسان اقتصادی و دولت مردان نبوده ولی باید قبول کرد که این نوع تجارت نقش مهمی در معیشت و زندگی مرزنشینان ایرانی دارد.

علل عدم سخت گیری دولت برای تجارت چمدانی

این تجارت در همه دنیا وجود دارد و معمولا دولت ها هم در این امر سختگیری نمی کنند. عدم سختگیری دولت‌ها نیز می تواند دو دلیل داشته باشد:

• اول این‌که به هرحال کالاهای تولید ملی به روشی غیر از صادرات قانونی وارد کشورهای دیگر می‌شود و این موضوع طبیعتا تاثیرات مثبتی بر وضعیت اشتغال و تولید در داخل کشور خواهد داشت.
• از طرف دیگر می‌تواند کمکی برای تامین بخشی از هزینه‌های مرزنشینان کشور تلقی شود.

مهدی تقوی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در این باره می‌گوید: تجارت چمدانی در همه دنیا رواج دارد. به عنوان مثال، مکزیک و آمریکا از کشورهایی هستند که این نوع تجارت را برای مرزنشینان خود آسان کرده‌اند. او در ادامه می گوید: حجم این نوع تجارت در اقتصاد کشور بسیار ناچیز است، اما در اشتغال‌زایی برای مرزنشینان کشورها کمک زیادی می‌کند. این نوع تجارت که مشمول عوارض گمرک و مالیات نمی‌شود، صرفا در زمینه ایجاد اشتغال برای مرزنشینان اهمیت دارد.

تجارت چمدانی به آلمان

تجارت چمدانی به آلمان نیز مانند تمامی تجارت های چمدانی به سایر کشورها انجام می شود. خودتان می دانید که تجارت چمدانی، پروسه ای است که افراد می توانند با تکیه بر مقررات گمرکی مسافرین، محصولات و یک سری کالاهای مجاز را از یک کشور به یک کشور دیگر وارد نمایند و از قِبَل این کار، تجارت کوچکی را برای خود رقم بزنند. البته اینکه می گوییم تجارت کوچک، به این معنا نیست که بازرگانان بزرگ نمی توانند این کار را انجام دهند، اتفاقا این کار برای خیلی از بازرگانی های بزرگ، بسیار پرسود و منفعت نیز می باشد. چرا که عدم پرداخت عوارضی به ازای واردات یک سری محصول، خودش می تواند سود خوبی را برای تجار به ارمغان آورد. تجارت چمدانی به آلمان و یا هر کشور دیگری، از دید اقتصاددانان، از یک ضعف در مدیریت بحران های اقتصادی و بی انضباطی بازرگانی می آید که اگر این مدیریت به خوبی انجام شود، دیگر نگرانی در رابطه با گسترش تجارت چمدانی در یک کشور وجود نخواهد داشت.

تجارت چمدانی در مرز آستارا و تاثیر آن بر روی صادرات و واردات

بر اساس قانون کالای همراه مسافر مسافران خارجی تا سقف یک هزار دلار و مسافران ایرانی تا سقف ۵۰۰ دلار مجاز هستند، به همراه خود کالا خارج کنند بر اساس آمار ارائه شده در سال گذشته بیش از ۳۰۰ هزار مسافر خارجی به منظور تجارت چمدانی وارد ایران شده‌اند. کالاهای وارداتی به کشور از طریق آسیای میانه و روسیه صورت می‌گیرد ،که بیشتر آنها را پوشاک و اسباب بازی، لوازم خانگی و غیره تشکیل می دهند و کالاهای صادرات،ی که امکان حمل آنها با صادرات چمدانی امکان پذیر نمی باشد ،شامل مبلمان و وسایل چوبی و ظروف می باشد .

همچنین کالاها و واردات کالاهای چمدانی در ایجاد اشتغال مردم آستارا بسیار موثر بوده است ،مردم با استفاده از گذرنامه ی در حدود ۵۰ کیلوگرم کالا می‌تونند وارد کنند، گفتنی است: که این کالاها به عنوان کالای همراه مسافر ثبت می‌شود ،و یک تجارت غیررسمی محسوب می گردد.

از زمانی که این نوع تجارت در آستارا رونق یافته وضعیت اقتصادی مردم این شهر بهتر شده است به طوری که تاثیر مثبتی در کاهش آمار دزدی و بیکاری در این شهر داشته است. البته نقطه مهم اینجاست که باید توجه داشت که فرهنگ استفاده از کالاهای خارجی نباید بر روند تولید کشور تاثیر منفی بگذارد .بر اساس آمار منتشر شده سال ۷۸ در حدود ۷۵ میلیون دلار کالا از طریق تجارت چمدانی از گمرک زمینی آستارا به کشورهای آسیای میانه قفقاز و روسیه صادر شده است.

صادرات صنایع دستی صادرکنندگان چمدانی

صادر کنندگان، توانستند ۹۹ میلیون دلار صنایع دستی را به صورت چمدانی صادر کنند .این جدا از صادرات ۲۸۹ میلیون دلاری بر اساس آمار گمرکات ایران است. با وجود این رشد گرانی مواد اولیه و هزینه حمل و نقل به یکی از مهم‌ترین چالش‌های این حوزه تبدیل شده است.