راهنمای جامع صادرات گیاهان دارویی به کشورهای مختلف (قسمت اول)، ایران یکی از مهم‌ترین کشورها در صادرات گیاهان دارویی است. از گیاهان دارویی برای درمان و پیشگیری از انواع بیماری‌ها در دنیا استفاده می‌شود و حتی پزشکی مدرن نیز گاهی این روش‌ها را تأیید می‌کند. این گیاهان منابع بسیار خوبی از مواد اولیه بسیاری از داروهای صنعتی و شیمیایی نیز هستند. به همین دلیل است که هیچ‌گاه نمی‌توان خواص خارق‌العاده آن‌ها را نادیده گرفت.

کشور ایران به دلایل متعددی از جمله برخورداری از شرایط آب و هوایی مناسب، به عنوان یکی از قطب‌های اصلی پرورش گیاهان دارویی شناخته می‌شود. علاوه بر این، بهره‌گیری از طب سنتی از دیرباز در میان فرهنگ عامه مردم رواج داشته و آن را مفید می‌دانند. تا چندین سال پیش، مردم تنها گیاهان دارویی را که به‌صورت طبیعی رشد می‌کرد، استفاده می‌کردند. اما اخیراً با گسترش روزافزون استفاده از آن‌ها، پرورش این گیاهان در مقیاس بزرگ‌تر نیز رواج یافته است. این روند تا جایی پیش می‌رود که امروزه حتی شاهد صادرات گیاهان دارویی نیز هستیم.

در ادامه این مقاله از وب سایت مرکز بازرگانی فردوسی، قصد داریم راهنمای جامع صادرات گیاهان دارویی به کشورهای مختلف را ارائه نماییم. اگر می‌خواهید ببینید که کدام گیاهان دارویی از ایران صادر می‌شوند و شرایط و قوانین صادرات آن به چه صورتی است، ادامه مطلب را از دست ندهید.

راهنمای جامع صادرات گیاهان دارویی

راهنمای جامع صادرات گیاهان دارویی به کشورهای مختلف (قسمت اول)

صادرات گیاهان دارویی و سود حاصل از آن

از آنجایی که کشور ما از نظر شرایط آب و هوایی دارای در وضعیت مناسبی قرار داشته و از موقعیت جغرافیایی خوبی برخوردار است، قادر به تولید محصولات کشاورزی صادراتی است. این موقعیت در جایی بهتر به چشم می‌آید که بفهمیم در حال حاضر حدود ۹۰ درصد انواع گیاهان دارویی در داخل کشور تولید می‌شود. از این ‌جهت، صادرات گیاهان دارویی نیز در لیست اقلام صادراتی ما قرار می‌گیرد. اما میزان سود حاصل از صادرات به عوامل مختلفی بستگی داشته و همواره ثابت نیست.

حجم صادرات انواع گیاهان دارویی به‌صورت سالانه نه‌تنها به میزان تقاضای کشورهای مقصد، بلکه به نرخ تولید محصول در داخل کشور نیز بستگی دارد. در نتیجه سود حاصل از آن نیز تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد. اما به طور کلی، پیش‌بینی‌ شده است که میزان صادرات گیاهان دارویی و ادویه حدود ۳ تا ۵ برابر در سال‌های آتی افزایش پیدا کند. این پیش‌بینی از آن جایی مطرح شده که تقاضای مردم برای استفاده از گیاهان دارویی روزبه‌روز در حال افزایش است.

در ایران، بیش از ۸۰۰۰ نوع گیاه مختلف رشد می‌کند که حدود ۴۵۰ گونه آن جزو گیاهان دارویی است. صادرات هر نوع از این گیاهان به کشورهای مختلف، به قوانین آن کشورها بستگی دارد. از مجموع ۱۲۴ میلیارد دلار ارزش صادرات گیاهان دارویی در دنیا، سهم ایران حدود ۴۴۰ میلیون دلار است. این یعنی که کشور ما حدود ۴ درصد کل این تجارت را در سطح جهان به خود اختصاص می‌دهد.

قوانین صادرات گیاهان دارویی به کشورهای خارجی

زمانی که بخواهید یک ماده خوراکی تولید کرده و در اختیار مصرف‌کنندگان قرار دهید، باید از قوانین خاصی مطلع بوده و آن‌ها را رعایت کنید. اما اگر بخواهید همین محصولات را برای صادرات به کشورهای خارجی آماده کنید، شرایط کمی پیچیده‌تر هم می‌شود. قوانین صادرات گیاهان و محصولات دارویی نیز به همین صورت بوده و برای فعالیت در این زمینه، باید به آن‌ها توجه کنید. کشورهای مختلف دنیا از قوانین منحصربه‌فردی در زمینه محصولات غذایی و خوراکی برخوردار هستند. در نتیجه برای صادرات محصول، نه‌تنها باید به قوانین داخلی، بلکه به قوانین کشورهای مقصد نیز توجه کنید.

صادرات گیاهان دارویی برای کشوری مانند ایران، به‌عنوان یکی از تجارت‌های بسیار پرسود غیر نفتی شناخته می‌شود. پس با توجه به سود حاصل از این صادرات، طبیعی است که تجار ایرانی به فکر یادگیری قوانین این کار باشند. این قوانین برای صادرات محصول به تمام کشورهای دنیا ثابت نبوده و از طرفی، برای صادرات انواع گیاهان دارویی نیز متفاوت است. به همین دلیل، باید حتماً از افراد متخصص برای این کار کمک بگیرید. اخذ مشاوره صادرات گیاهان دارویی، به تجار برای رفع دردسرهای احتمالی کمک می‌کند.

مراحل صادرات گیاهان دارویی از ایران به کشورهای دیگر

از آنجایی که صادرات گیاهان دارویی در دسته صادرات محصولات غذایی قرار می‌گیرد، مراحل آن کمی نسبت به سایر حوزه‌ها متفاوت است. در روش صادرات این محصول از ایران به کشورهای دیگر، اولین مرحله توجه به سلامت و تازگی محصول تا زمان رسیدن به دست مصرف کننده است. البته اکثر گیاهان دارویی به صورت خشک شده صادر می‌شوند و در نتیجه، کمی از دردسرهای این موضوع کاسته می‌شود. البته سود صادرات برای تاجران، تحمل این مراحل و دردسرهای آن را ساده‌تر می کند.

در ادامه، بیشتر با مراحل صادرات گیاهان دارویی آشنا شده و می‌بینیم که چه کارهایی را باید در این زمینه انجام داد.

۱٫ تأمین گیاهان دارویی
طبیعتاً اولین مرحله برای صادرات محصولات دارویی گیاهی، تأمین محصول به مقدار کافی است. تاجران باید بتوانند بسته به نیاز بازار کشور مقصد و همچنین میزان توان تولید در داخل کشور، گیاهان دارویی را برای صادرات تأمین کنند. نحوه صادرات انواع گیاهان دارویی با هم متفاوت بوده و بیشتر به کشور مقصد شما بستگی دارد.

۲٫ بسته‌بندی محصول
گیاهان دارویی اغلب به صورت خشک شده مصرف می‌شوند و به همین دلیل، کیفیت آن‌ها کمتر تحت‌تأثیر شرایط ارسال قرار می‌گیرد. اما در هر صورت، باید به بسته‌بندی محصول صادراتی توجه ویژه‌ای داشته باشید. اگر محصول شما به‌صورت فله‌ای صادر می‌شود، بسته‌بندی آن کمی ساده‌تر است. اما برای بسته‌بندی محصول به‌صورت تک بسته، باید به موارد متعددی توجه کنید.

به‌عنوان‌ مثال، بسته‌بندی گیاهان دارویی شما می‌تواند شامل توضیحاتی از نحوه مصرف، خواص گیاه، شرکت تولیدکننده و … باشد. درج اطلاعات کافی روی بسته‌بندی، به مصرف‌کنندگان نشان می‌دهد که برای تولیدکننده اهمیت دارند. علاوه بر این، اطلاعات روی بسته باید با زبان کشور مقصد نیز هماهنگ باشد.

۳٫ گرفتن مجوزهای لازم
یکی از اصلی‌ترین شرایط صادرات انواع گیاهان دارویی، گرفتن مجوزهای لازم است. این مجوزها بسته به نوع گیاه دارویی، قوانین کشور مقصد و … ممکن است متغیر باشد. به‌طور کلی، برای این که بتوانید مجوزهای لازم را برای محصول خود دریافت کنید، باید از استانداردهای صادرات گیاهان دارویی مطلع باشید.

۴٫ ارائه محصول به گمرک و گرفتن گواهی‌ها
پس از آن که محصول شما توانست مجوزهای لازم را بگیرد، می‌توانید آن را به گمرک ارائه دهید. اداره گمرک مسئول صادرات گیاهان دارویی و هر نوع محصول صادراتی دیگر است. با ارسال محصول به گمرک و تکمیل فرم‌ها و فاکتورهای الزامی، باید گواهی سلامت محصول خود را دریافت کنید.

این گواهی توسط اداره گمرک ارائه شده و مختص صادرات انواع محصولات خوراکی است. برای گرفتن گواهی سلامت از گمرک، محصول شما آزمایش شده و سلامت آن تأیید می‌شود. پس از آن، می‌توانید گواهی ترخیص بار خود را از این اداره دریافت کنید.

۵٫ تحویل مرسوله به شرکت‌های حمل‌ونقل
شما به‌عنوان تولیدکننده باید برای صادرات محصولات گیاهی و دارویی با یک شرکت حمل‌ونقل قرارداد داشته باشید. بعد از اینکه مراحل بالا انجام شده و محصول را از گمرک ترخیص کردید، می‌توانید آن را به شرکت حمل‌ونقل طرق قرارداد خود تحویل دهید. این شرکت‌ها باید به شما تضمین دهند که سلامت محصول را در تمام طول فرایند صادرات حفظ کرده و استانداردهای صادرات گیاهان دارویی را رعایت می‌کنند.

۶٫ اخذ مدارک نهایی صادرات گیاهان دارویی
در مرحله نهایی، باید کلیه مدارک صادرات به کشورهای دیگر را تکمیل کرده و دریافت کنید. در این مرحله معمولاً تولیدکنندگان، شرکت‌های حمل و نقل و سایر طرف‌های انجام معامله، درصدهای تعیین شده را دریافت کرده و الباقی مبلغ بعد از ارائه بارنامه پرداخت می‌شود. پس از نهایی شدن کلیه مدارک، محصول شما آماده ارسال به کشور مقصد می‌شود. کمک ‌گرفتن از مشاوره صادرات گیاهان دارویی در تمام این مسیر، می‌تواند روند انجام مراحل را تسریع کند.