صادرات جواهرات و خریداران جواهرات ایرانی ؛ بیش از یک قرن است که بازرگانان در جستجوی ادویه، مروارید و طلا به بازار دبی (سوق) می آیند. با چنین تجارت پررونقی، دبی به شهر طلا مشهور شده است. طبق گفته گمرک دبی، در ۹ ماه اول سال ۲۰۲۰، تجارت طلا در این کشور ارزشی حدود ۴۱ میلیارد یورو داشته است. تجارت طلا پس از نفت سودآورترین صادرات در دبی است. دبی با تمرکز بر موقعیت جغرافیایی ویژه خود، روی ذخائر طلا و تاسیسات ساخت طلا و جواهر و پالایشگاه طلا سرمایه‌گذاری کرده است.

در التحاد، طلا را به شمش‌ تبدیل می کنند. آنها بانک‌های شمش طلا دارند و معامله و عرضه عمده جواهرات را با تمام مراحلش انجام می دهند.

التحاد همچنین تحویل مناسب طلا، اعتبار بخشی و رعایت معیارهای بین‌ٰالمللی مناسب را در کیفیت و مشخصات فنی برعهده دارد.

صلاح خلف، از مالکان پالایشگاه طلای التحاد می گوید: «من فقط مردم را تشویق می کنم که در طلا سرمایه‌گذاری کنند. کل فرایند ساخت طلا اینجا در این شهر وجود دارد از جمله زیرساخت‌ها و ثبات و امنیت.»

محصول نهایی یک شمش ۱۰ کیلوگرمی طلاست. مانند هر کالایی قیمت آن می تواند تغییر کند. اما با نرخ‌های فعلی بازار، ارزش آن چهارصد و پنجاه و چهار هزار یورو است.

این بازار جایی است که عمده فروشان حضور دارند، بازار جواهری که توسط خانواده عبدالله در ۱۹۵۵ تاسیس شده است. آنها در تجارت طلا، جواهرات و الماس تخصص دارند.

توحید عبدالله، مدیرعامل شرکت جواهرا و رئیس گروه جواهرات دبی می‌گوید: «همواره ۴۰ یا ۵۰ تن طلا در بازار موجود است چه در خرده فروشی یا عمده فروشی و به دلیل مقدار زیاد معاملات این بازار، قیمت‌های ما تبدیل به رقابتی‌ترین قیمت‌های جهان شده است.»

صنعت جواهرات و طلا در شهر به شکل مناسبی مدیریت می شود با بیش از ۷۰۰ عضو گروه طلا و جواهرات دبی، که یک نهاد تجاری غیرانتفاعی است.

توحید عبدالله می‌افزاید: «ما به نوعی خود تنظیم‌گر هستیم (قواعد کارمان را خودمان تنظیم می کنیم) و با رعایت بسیاری از قوانین و کنترل‌های دولتی، یک محصول بی نقض ارائه می دهیم.»

صادرات جواهرات

بین ۲۰ تا ۴۰ درصد از سهم طلای جهان هر ساله از دبی عبور می کند و بیشتر آن به بازار طلای دوبی می آید. در بازار طلای دبی ۳۰۰ مغازه تنها در نیم کیلومتر مربع جمع شده‌اند. کارگزاران طلا با بهره بردن از ویژگی منطقه زمانی دبی، از ۶ صبح تا ۱۱ شب باز هستند و یکی از معدود بازارهای مبادلاتی جهان است که می تواند همه مناطق زمانی از استرالیا تا سواحل غربی ایالات متحده را پوشش دهد.

جفری رودز، بنیانگذار شرکت مشاوره فلزات گرانبهای رودز می گوید: «برای من، قلب صنعت طلای امارات متحده عربی در واقع همین جایی است که امرور در دبی هستیم.»

جفری رودز در پاسخ به این سوال که چه چیزی باعث چنین موفقیت چشمگیری در دوبی شده است؟ می گوید: «زیرساخت‌ها و رهبرانی که دبی دارد باعث رونق این تجارت شده است.»

جفری رودز درباره حضور توریست‌ها و محبوبیت این بازار می افزاید: «دوبی مقرون به صرفه‌ترین بازار برای خرید جواهرات و طلا در سراسر جهان است. در جاهای دیگر مالیات خیلی بالاست. اینجا بهترین مکان برای خرید است، پول شما اینجا بیشترین ارزش را دارد.»

طلای دبی برای گردشگران مالیات ندارد. بسیاری از آنها از بازار«سوق» یا در سراسر شهر از بازار‌های طلا و الماس خرید می کنند.

کیران پیتانی، از بنیانگذاران و مدیر جواهرات «کارا» می گوید: «ما اینجا جواهرات می سازیم و همه مراحل آن را انجام می دهیم و در واقع ۸۵ درصد محصولاتمان را در اینجا درست می کنیم. طلا همیشه کالای محبوبی است. طلا یکی از فلزاتی است که با ارز در ارتباط است. مردم ترجیح می دهند که در دوران همه گیری کرونا در طلا سرمایه‌گذاری کنند.»

مانند بسیاری از بخش‌ها، تقاضا برای جواهر نیز در دوران همه گیری کاهش نشان داده است اما در سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۰، معاملات طلا دوباره رونق گرفت و این رونق اکنون استمرار دارد.

خریداران جواهرات ایرانی کدام کشورها هستند؟

براساس آمارهای موجود و اظهارات اعضای صنف طلا و جواهر کشور، مصنوعات طلا و نقره ایران در میان گردشگران کشورهای حاشیه خلیج فارس، کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا و برخی از کشورهای آسیایی طرفداران فراوانی دارد به طوری که در جریان سفر به شهرهای مختلف ایران، برای خرید این‌گونه مصنوعات اقدام می کنند.

کشورهای خواستار مصنوعات نقره و طلای ایران

رییس اتحادیه طلا و جواهر درباره علاقمندی برخی کشورها به واردات مصنوعات نقره و طلای ساخت ایران گفت: کشورهای حوزه خلیج فارس، کشورهای اوراسیا، اندونزی، مالزی و … خواستار مصنوعات طلا و نقره ایرانی هستند البته در مرحله نخست باید کرونا اتمام یابد و سپس با رفع ۱۰۰ درصدی موانع می توان زمینه های صادرات هنر دست تولیدکنندگان طلا و نقره ایران را فراهم کرد.

ابراهیم محمدولی افزود: نقره در بازار مصنوعات دارای جایگاه ویژه ای بوده و فلز قابل احترامی است که خوشبختانه مصنوعات آن توسط همکاران ما در کشور تولید می شود و مصنوعات نقره ایران از سوی شهروندان و گردشگران زیارتی و سیاحتی سایر کشورها مورد توجه قرار می گیرد.

وی درباره صادرات مصنوعات طلا تصریح کرد: اینکه گفته شود صادرات این‌گونه مصنوعات صفر بوده است؛ ادعای درستی نیست اما میزان صادرات ما در سال ۹۹ و تحت تاثیر برخی شرایط قابل توجه نبوده است.

موانع صادرات جواهرات طلا و نقره ایران

وی افزود: چند دلیل را برای این مساله می توان ذکر کرد: نخست اینکه شیوع کرونا سبب شده تا ارتباطات با سایر کشورها به شدت کاهش یابد، همچنین ایرادات و موانعی بر سر راه صادر کنندگان و تولیدکنندگان مصنوعات نقره و طلا وجود دارد که سبب شده همکاران ما به مقوله صادرات ورود پیدا نکنند.

محمدولی درباره موانع صادرات مصنوعات طلا و نقره ایران بیان کرد: با موانع گمرکی مواجه هستیم که خوشبختانه طی جلسات برگزار شده، موانع این بخش تقریبا رفع شده؛ موضوع استاندارد مصنوعات به عنوان یکی دیگر از موانع صادراتی باید مورد توجه قرار گیرد که این موارد مورد رایزنی قرار گرفته و سازمان استاندارد در این زمینه قول همکاری را داده است. همچنین درباره موضوع وثیقه‌ها و ثبت سفارش ها با بانک مرکزی هماهنگی هایی صورت گرفته است.ورود موارد اولیه و صادرات مصنوعات و واردات شمش طلا و نقره یکی دیگر از موضوعات و موانع بر سر راه صادرات تولیدات صنف ما بوده که در حال رایزنی و رفع مشکل هستیم.

وی تاکید کرد: اکنون ۶۰ تا ۷۰ درصد این مشکلات حل شده اما برای اجرا در انتظار از بین رفتن کرونا هستیم و در مرحله اجرا اگر با اشکالی مواجه شدیم، به حتم برای رفع سریع آن اقدام خواهیم کرد.

وی خاطرنشان کرد: با رفع ایرادات و موانع و همچنین با از بین رفتن کرونا می توان بستر ارتباطات و زمینه های صادرات مصنوعات و نمادهای فرهنگی ایرانی را به سایر کشورها تقویت کرد و افزایش داد.