آشنایی با اصطلاحات مهم و کاربردی در تجارت بین الملل (قسمت اول)

آشنایی با اصطلاحات مهم و کاربردی در تجارت بین الملل، اگر شما یک تاجر هستید و یا اینکه به حوزه ی تجارت خارجی علاقه مند می باشید دانستن اصطلاحات تجارت بین الملل برای شما یک ضرورت است. زیرا شما برای اینکه بتوانید در دنیای تجارت خارجی بهتر معامله کنید و ارتباط بهتری با دیگر بازرگانان داشته باشید باید تا حدودی با این اصطلاحات آشنا باشید. در بازرگانی خارجی کارهای اجرائی دربرگیرنده امور مختلف و در عین حال به هم پیوسته ای است که تجار از کاربرد آن بی نیاز نمی باشند و بالطبع آگاهی از اطلاعات مورد نیاز در بازرگانی خارجی برای آنها از ضروریات امر به حساب می آید.

این مقاله با هدف ارائه مهم ترین و کاربردی ترین اصطلاحات حوزه ی تجارت بین الملل در ۳ قسمت تهیه شده و حاوی اطلاعات و واژه های بنیادی در مسائل اجرایی بازرگانی خارجی می باشد. در ادامه با اولین قسمت از مقاله ی اصطلاحات مهم و کاربردی در تجارت بین الملل با مرکز بازرگانی فردوسی همراه باشید.

آشنایی با اصطلاحات مهم و کاربردی در تجارت بین الملل (قسمت اول)

اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ( Chamber of Commerce& Industries and Mines ) :

اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران به منظور ایجاد هماهنگی و همکاری بین بازرگانان و صاحبان صنایع و معادن فعالیت می‌کند. در جلسات این اتاق نمایندگان دولت و بخش خصوصی شرکت می‌کنند.
همکاری با دستگاه‌های دولتی و سازمان‌های وابسته به دولت یا تحت نظارت آن و شهرداری‌ها از جمله ارائه مشاوره در زمان تهیه لوایح و مقرراتی که با امور بازرگانی و صنایع و معادن ارتباط دارد، از وظایف این نهاد به شمار می‌رود این اتاق ۶۰ نماینده دارد که ۴۰ نماینده آن از بخش خصوصی و ۲۰ نماینده آن از طرف دولت انتخاب می‌شوند.

ارسال ( Dispatch ):

فرستادن با روانه کردن کالا به وسیله وسایل حمل و نقل

اظهارگمرکی ( Custom Declaration ):

هرگونه اظهار یا عملی به هر شکل که مورد قبول یا تجویز گمرک باشد و اطلاعات یا جزییات مورد نیاز گمرک را ارائه دهد.

فرم اظهارنامه ( Declaration form ):

فرم پیش نویس اظهارنامه است که توسط گمرک تهیه و در اختیار تاجر یا نماینده او قرار داده می شود. تاجر یا نماینده او مشخصات کالایی را که برای ترخیص در گمرک موجود است را در این فرم نوشته و اظهار می کند.

انجمن‌های سراسری حمل‌ونقل ( International Transport Companies Association of Iran ):

تجمع صنفي با نام “سنديكا” فعاليت خود را شروع كرد و در تاريخ ۱۳۵۲/۰۶/۲۹ به عضويت سازمان جهاني فياتا پذيرفته شد و به موجب اساسنامه، وظيفه هماهنگي و ارتقاء وضعيت و كيفيت كار اعضاء و در عين حال، وظيفه توزيع كارنه تير را بر عهده داشت.
بعد از انقلاب اسلامي ايران به دنبال سياست دولت جمهوري اسلامي داير بر بسط فعاليت و حمايت از شركت هاي حمل و نقل بين المللي ايراني، تعداد اين شركتها افزايش يافت و به تبع آن تعداد اعضاء سنديكا نيز فزوني گرفت.
با تصويب قانون جديد تشكل هاي صنفي، نام سنديكا در سال ۱۳۷۴ به انجمن سراسري شركتهاي حمل و نقل بين المللي ايران تغيير يافت. در حال حاضر شمار اعضاء انجمن از حدود ۳۱۷ شركت نيز فراتر رفته است. فعالیتهای انجمن عبارت است از: صدور و کنترل مجوز تردد – صدور و کنترل مجوز ترانزیت تحویل FBL و بیمه مسئولیت بارنامه تحویل CMR و بیمه مسئولیت بارنامه تحویل AWB و کنترل بارنامه تامین بیمه مازاد درمان (تکمیلی) ارائه برنامه آموزش حمل و نقل شورای حل اختلاف صنفی اخذ روادید برای اعضا و رانندگان

بارگیری ( Loading ):

قراردادن بار (کالا) برروی وسیله حمل و نقل برای حمل و نقل کالا

بارنامه ( Bill of Lading ):

بارنامه به عنوان سند حمل و مالکیت کالاست و ممکن است. به عنوان قرارداد حمل و رسید کالا نیز تلقی گردیده و قابل معامله (negotiable) و ظهرنویسی باشد.
در بارنامه نامه فرستنده (Shipper)، گیرنده کالا(Consignee )، و اگر به حواله کرد صادر شده باشد(Consigned to order of) و محل بارگیری، مقصد کالا، تعداد بسته ها، شماره و علامت – وزن با ظرف، نوع کالا طبق آنچه فرستنده اظهار کرده، نام کشتی و هواپیما یا شماره سفر و پرواز شماره وسیله حمل و نقل، تاریخ صدور بارنامه و خصوصاً تصریح به اینکه کرایه پرداخت شده و یا در مقصد قابل پرداخت است درج شود.

فیاتا ( FIATA) ( International Federation of Freight Forwarders Associations):

فیاتا، یک سازمان غیر دولتی است و نماینده صنعتی قلمداد می‌شود که حدودا از ۴۰۰۰۰ شرکت لجستیکی و بارفرابری (فورواردری) که به عنوان معماران حمل و نقل می‌باشند و حدود هشت تا ده میلیون نفر در استخدام آنها در ۱۵۰ کشور مختلف ایجاد شده‌است. فیاتا بزرگترین سازمان غیر دولتی (NGO) در زمینه حمل ونقل می‌باشد. این سازمان در تمام دنیا نفوذ دارد.
فیاتا اسناد و فرم های گوناگونی برای ایجاد استاندارد واحدی در بین بارفرابان تمامی دنیا ایجاد کرده‌است. این اسناد به سادگی از یکدیگر قابل تشخیص می‌باشند و هرکدام رنگ خاص خود را دارند و آرم فیاتا در بالای تمامی این اسناد قابل رویت است.
FCR گواهی رسید بارفرابران. FCT گواهی حمل بارفرابران. FWR گواهی تحویل انبار فیاتا. FBL بارنامه فیاتا که قابل معامله و چند وجهی می‌باشد. FWB راهنامه فیاتا که غیر قابل معامله و چند وجهی می‌باشد. SDT اظهارنامه فرستنده مبنی بر حمل کالای خطرناک. SIC گواهی وزن در حالت (intermodal) که شامل حمل کانتینری می‌باشد و توسط فرستنده تنظیم می‌شود. FFI دستورات فیاتا درباره بارفرابری اسناد فیاتا بسیار خوشنام می‌باشند و به عنوان اسناد معتبر و قابل قبول شناخته می‌شوند. این اسناد نقش بسزایی در گذشته برای تسهیل در مروادات بین‌المللی داشته‌اند و در آینده نیز به عنوان ابزاری ارزشمند در خدمت سرویس تجارت جهانی می‌باشند.

بسته‌بندی ( Packaging ):

عبارت است از تمامی اقلام و مواد به همان صورتی که وارد می شوند، برای بسته بندی ، چیدن و جدا کردن کالاها استفاده شده می شوند، به جز موادی مانند پوشال، کاغذ، پشم شیشه، تراشه و غیره که به صورت فله برای بسته بندی وارد می شوند. محفظه ها و بارچین ها نیز مستثنی هستند.

بیجک ( Exit Permission ):

سندی است که توسط انباردار برای صاحب کالا و یا نماینده قانونی وی، پس از ترخیص کالا و رؤیت پروانه سبز گمرکی، صادر می گردد.

بیمه‌ نامه ( Insurance Policy ):

سندی است که توسط شرکت بیمه به درخواست بیمه گذار برای پوشش خطراتی که مورد نظر است، در مقابل پرداخن حق بیمه ، صادر می شود.
بیمه باربری از لحاظ مختصات کالای بیمه شده، متضمن شرح کالا، ارزش کالا طبق اسناد، پوشش بیمه ای مطابق با آنچه در اعتبار پیش بینی شده، تاریخ بیمه نامه های همزمان یا قبل از تاریخ حمل می باشد، یعنی تصریح به اینکه از تاریخ حمل قابل اجراست.

پروانه تردد ( Permit Traffic ):

پروانه تردد، برگه‌اي است كه توسط سازمان راهداري و حمل‌ونقل جاده‌اي برابر قانون تردد وسايط نقليه خارجي از قلمرو جمهوري اسلامي ايران صادر مي‌شود و مشخصات عمليات حمل‌ونقل و وسايل نقليه خارجي، اعم از نام مرز ورودي و خروجي، طول و مسير تردد، زمان سفر و مدت زمان مجاز رانندگي براي هر راننده و … وسيله نقليه خارجي را تعيين مي‌كند.
اين پروانه توسط نمايندگي سازمان راهداري و حمل‌ونقل جاده‌اي در پايانه‌هاي مرزي صادر و در بدو ورود ، به رانندگان وسايل نقليه خارجي داده مي‌شود و تردد وسايط نقليه خارجي بدون همراه داشتن اين پروانه تردد، در جاده هاي كشور ممنوع مي باشد.

پروانه صادراتی ( Export Permission ):

سندی است که توسط گمرک صادر می شود. صدور این سند به معنای آن است که عملیات ارزیابی به اتمام رسیده و صاحب کالا با گمرک تسویه حساب نموده و می تواند مقدمات خروج کالای خود را از گمرک فراهم نماید.

پیش فاکتور یا پروفرما ( Performa Invoice ):

سیاهه خریدی است که متضمن اعلام شرایط از طرف فروشنده، درخصوص کالای مورد سفارش، شماره قرارداد، تاریخ قرارداد، شماره سفارش خریدار، مشخصات حمل، مشخصات و جزئیات کالا، بسته بندی، شرایط پرداخت، مشخصات بانک فروشنده و خریدار، تاریخ حمل، تعیین و معرفی مرسسه بازرسی جهت اطلاع خریدار، راجع به تعرفه گمرکی ،مدت اعتبار از تاریخ ثبت سفارش و نظایر آن می باشد.

ترخیص گمرکی ( Custom Clearance ):

انجام تشریفات گمرکی لازم که اجازه می دهد کالا برای مصرف داخلی وارد، صادر یا تحت رویه های گمرکی دیگر قرار گیرد.

حمل و نقل بین المللی کالا ( The international transport of goods ):

عبارت است از جابه جایی و حمل کالا از نقطه ای در داخل کشور به نقطه ای در کشور دیگر با رعایت قوانین و مقررات حاکم برآن.

خریدار ( Buyer ):

شخص حقیقی یا حقوقی که طی توافقات صورت گرفته درازای پرداخت مبلغ مورد توافق، کالا یا خدمات معینی را دریافت می کند.

درب خروج گمرک ( Custom Exit door ):

وظيفه درب خروج گمرك كنترل نهايي اسناد ، پروانه گمركي و در صورت نياز بازرسي مجدد كالا همچنين صدور مجوز بارگيري مي باشد. بازرسی به عنوان نماینده رئیس گمرک بر کالای در حال خروج نظارت می کند و این نمایندگی این امکان و وظیفه را به او می دهد که همه عملیات انجام شده در بررسی و دریافت حقوق و عوارض از کالا و عملیات ارزش گذاری را مورد شک قرار دهد و خود راساً هر یک از عملیات را که ضروری تشخیص داد دوباره انجام دهد.

راهنامه زمینی ( Convention on the Contract for the International Carriage of good by Road (CMR):

سندی است غیرقابل انتقال که حمل کننده با صدور آن متعهد می گردد در قبال کرایه ، محموله یک وسیله نقلیه را از مبداء تا مقصد ، حمل و تحویل گیرنده نماید. راهنامه کامیون سندى است که فقط جهت حمل کالا با کاميون مورد استفاده قرار گرفته و مخصوص متصديان حمل مى‌باشد. اين سند تحت مقررات کنوانسيون CMR يا مقررات بين‌المللى حمل کالا از طريق جاده صادر مى‌گردد و حدود مسئوليت‌هاى متصديان حمل و نقل جاده‌اى را مشخص مى‌نمايد.

راهنامه هوایی ( Airway Bill ):

این بارنامه در ۱۲ نسخه صادر می شود که ۳ نسخه آن اصلی و مابقی برای قسمتهای داخلی شرکت هواپیمایی مورد استفاده قرارمی گیرد.
۱) نسخه اصلی اول برای شرکت حمل کننده یا صادر کننده For Carrier
۲) نسخه اصلی دوم برای گیرنده کالا For Consignee
۳) نسخه اصلی سوم برای فرستنده کالا For Shipper
بارنامه هوایی یک رسید می باشد و سند قابل معامله و یا سند مالکیت کالا به تنهایی به حساب نمی آید و صاحب کالا پس از دریافت چنین بارنامه ای و رسیدن کالا به مقصد به شرکت هواپیمایی مربوطه مراجعه و حواله تحویل کالا Delivery Order را دریافت می نماید. در بارنامه هوایی باید تاریخ پرواز و شماره پرواز همراه با مهر شرکت هواپیمایی وجود داشته باشد تا صاحب کالا از تاریخ رسیدن کالا آگاهی پیدا نماید.

رسید بانکی ( Bank Receipt ):

سندی است که بانک در ازای واریز پول به حساب صادر می کند.

سیستم آسیکودا ( ASYCODA) (Automated System for Customs Data):

سيستم پردازش خودكار اطلاعات گمركي است كه در ايران با نام طرح نگار (نظام گمركي اطلاعات رايانه اي) شناخته مي شود. اين سيستم از جمله سيستم هاي مدرن نظارتي و كنترلي گمرك هاي جهان در بهينه سازي عمليات ترخيص كالا به حساب مي آيد.

صادرات قطعی ( Outright Export ):

رویه گمرکی، شامل کالاهای مجاز است که از قلمرو گمرکی خارج شوند و در نظر است به طور دائم خارج از آن قلمرو بمانند. به استثناء کالاهایی که تحت روش استرداد یا تحت روش پردازش یا بازپرداخت حقوق و عوارض ورودی،صادر شده اند.

صادرکننده ( Exporter ):

به هر شخص حقیقی یا حقوقی که دارای کارت بازرگانی و یا مجوز وزارت بازرگانی(حسب مورد) بوده و اقدام به صدور کالا نماید، صادرکننده اطلاق می شود.

صدور ( Issue ):

نوشتن و تکمیل ورقه ای به منظور ترتیب آثار مخصوص بر آن مانند صدور پروانه گمرکی.

فاکتور ( Invoice ):

با عنوان سیاهه خرید نیز شناخته می شود. صورت حسابی است که به موجب آن هزینه کالا به حساب خریدار منظور می‌شود. سیاهه باید دارای موارد زیر باشد: تاریخ، نام و نشانی خریدار و فروشنده، شماره سفارش یا قرارداد، مقدار و شرح کالا، قیمت واحد، شرح هر گونه هزینه اضافی توافق شده که در قیمت واحد منظور نشده است، ارزش کل کالا، وزن کالا، تعداد بسته‌ها، علايم و شماره‌های حمل، شرایط تحویل و پرداخت، جزيیات حمل.

فرش ( Carpet ):

نوعی گستردنی بافته شده از الیاف پنبه، پشم و در بعضی موارد ابریشم است که معمولاً برای پوشش زمین به کار می‌رود. از آنجا که قالی و فرش همیشه نقش‌های زیبا بر خود داشته‌اند، امروزه به جنبه‌ٔ تزئینی آن نیز توجه می‌شود.

فروشنده ( Seller ):

شخص حقیقی یا حقوقی که طی توافقات صورت گرفته درازای ارائه کالا و یا خدمات معین، مبلغ مورد توافق را دریافت می کند.

فورواردریا مسئول حمل و نقل ( Forwarder ):

شخص حقوقی (شرکت) است که قرارداد حمل سراسری با مشتری منعقد می نماید. شرکتهایی که طرف قرارداد مستقیم با مشتری قرار می گیرند فورواردر محسوب می شوند.

قبض انبار ( Warehouse Bill ):

قبض رسید کالا می باشد که توسط انباردار و در مقابل دریافت کالا صادر می شود. این سند نشان می دهد که کالا به چه تعداد و یا چه وزنی در کدام انبار نگهداری شود.

قبض باسکول ( Scale Bill ):

سندی است که مؤید وزن کالاست و توسط مسئولین باسکول های مستقر در گمرک صادر می شود.

 

مرکز بازرگانی فردوسی، نخستین مشاور جامع صادراتی است که با رویکردی نوین در حوزه ی صادرات محصولات داخلی، سهولت در واردات مواد اولیه و تجهیزات تولید کارخانجات و همچنین ارائه ی پلن های کوتاه مدت و بلند مدت سرمایه گذاری برای اولین بار در ایران به کمک شما تجار و مدیران محترم آمده است.
مرکز بازرگانی فردوسی همواره در کنار شماست تا خدمات جامع بازرگانی و راهکارهای هوشمندانه و نوین سرمایه گذاری را در سریع ترین زمان ممکن و با مناسب ترین هزینه ارائه نماید.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد موضوع ” آشنایی با اصطلاحات مهم و کاربردی در تجارت بین الملل “ با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.