هرآنچه که در مورد ارز نیما و ارز سنا باید بدانید

هرآنچه که در مورد ارز نیما و ارز سنا باید بدانید، بازار ارز ایران از سال ۱۳۹۷ با نوسانات بسیار زیادی مواجه شده است. این موضوع موجب ایجاد ۵ نوع نرخ ارز در کشور شده است. در شرایط فعلی ارز بازار آزاد، ارز نیما، ارز سنا، ارز بازار متشکل و ارز دولتی، انواع نرخ ارز در ایران را تشکیل می‌دهند. در همین راستا به دلیل افزایش نرخ ارز، دولت جهت تامین ارز واردات به ویژه برای اقلام اساسی کشور، اقدام به تامین ارز با قیمت بسیار پایین‌تر از ارز بازار آزاد نمود. ارائه ارز دولتی با تمام نکات مثبت خود به علت وجود محدودیت مصارف آن و شکاف عمیق بین این ارز و ارز آزاد، نمی‌توانست پاسخگوی نیاز بازرگانان، شرکت‌های تجاری و واردکنندگان به ویژه شرکت‌های خصوصی باشد. به همین دلیل دولت با همکاری بانک مرکزی سامانه نیما و سامانه سنا را تاسیس و اقدام به عرضه ارز نیما و ارز سنا نمود.
بی شک تاکنون اسامی این دو نوع ارز را شنیده‌اید، اما تعریف ارز نیما چیست؟ ارز سنا چه نوع ارزی است؟ ارز سنا و نیما چه تفاوتی با هم دارند؟ پس تا انتهای این مقاله با مرکز بازرگانی فردوسی همراه باشید.

بررسی ارز آزاد و دولتی

پیش از بررسی دو ارز سنا و نیما، بهتر است با دو مفهوم دیگر در بازار ارز ایران آشنا شویم. در این قسمت به بررسی ارز آزاد و ارز دولتی خواهیم پرداخت.
ارز آزاد با توجه به میزان عرضه و تقاضا و به وسیله صرافان به بازار عرضه و بالاترین قیمت ارز در ایران را به خود اختصاص می‌دهد.
ارز دولتی که گاهی به نام ارز مبادله‌ای نیز شناخته می‌شود، ارزان‌ترین نرخ ارز در بازار ایران است و توسط دولت در مرکز مبادلات ارزی توزیع می‌شود.

اما مصارف ارز دولتی چیست؟ ارز دولتی اغلب برای تحصیل دانشجویان در خارج از کشور، بیماران، سفر‌های دولتی خارجی، کالاهای وارداتی دولتی (اقلام اساسی) و بخشی از واردات بخش خصوصی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ساختار ارزی جمهوری اسلامی ایران علاوه بر ارز آزاد و ارز دولتی، بانک مرکزی دو نوع ارز دیگر نیز تعریف نموده است. در ادامه به بررسی ارز نیما و ارز سنا خواهیم پرداخت، تا پایان مقاله همراه ما باشید.

ارز نیما چیست و به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

ارز نیما یا ارز نیمایی، سامانه یکپارچه معاملات ارزی است که توسط بانک مرکزی و جهت تسهیل تامین ارز برای متقاضیان راه اندازی شده است. سامانه نیما یک محیط الکترونیک را برای خریداران و فروشندگان فراهم آورده است که به وسیله آن به راحتی عملیات ارزی خود را به انجام برسانند.

این سامانه در ابتدای سال ۱۳۹۷ و با افزایش تورم، کاهش قیمت پول ملی و به نوعی شکاف بین ارز دولتی و بازار آزاد راه‌ اندازی شد. هدف از راه ‌اندازی سامانه یکپارچه معاملات ارزی، کنترل و حفظ تعادل در بازار ارز و تجارت بین‌الملل و شفافیت ارزی است.

مطابق قانون، سامانه نیما مختص صرافی‌های مجاز بانک مرکزی است و بازرگانان نمی‌توانند در این سامانه ثبت نام کنند. بازرگانان فقط می‌توانند از طریق سامانه جامع تجارت در بستری به نام نیما، با صرافی‌های مجاز بانک مرکزی در تعامل باشند.

لازم به ذکر است که امروزه اغلب ارزهای رایج جهان مشمول قانون ارز نیمایی می‌شوند که این موضوع کمک بسیاری به صادرات و واردات کشور نموده است.

ارز سنا چیست و به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

سامانه نظارت ارزی که به اختصار به نام سنا شناخته می‌شود، در حقیقت سامانه اعلام میانگین قیمت ارز‌های رایج بین ‌الملل نظیر دلار و یورو است. این سامانه که توسط بانک مرکزی راه‌ اندازی شده است، میانگین قیمت ارز صرافی‌ها را نشان می‌دهد.

به طور معمول قیمت ارز موجود در این سامانه پایین‌تر از قیمت ارز در بازار آزاد است. شما می‎‌توانید با مراجعه به سایت www.sanarate.ir از آخرین تغییرات قیمت ارز سنا که به نام ارز صرافی نیز شناخته‌ می‌شود، مطلع شوید.

در این سایت از نرخ سنا برای دلار و یورو گرفته تا یوان چین، روبل روسیه، دینار عراق، لیر ترکیه و روپیه هند را می‌توانید بررسی کنید.

اما ارز سنا به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟ به طور کلی ارز نیما و سنا برای کنترل بازار و کمک به واردکنندگان و بازرگانان راه‌ اندازی شده است. ارز سنا توسط صرافی‌ها به متقاضیان تعلق می‌گیرد.

مهم‌ترین مزایای سامانه نیما و سنا

سامانه یکپارچه معاملات ارزی و سامانه نظارت ارز علاوه بر فراهم کردن ارز مورد نیاز صادرات و واردات، مزیت‌های بسیار دیگری را نیز برای بازرگانان، تجار و دولت ایران فراهم کرده است.

مهم‌ترین مزایای ارز‌های سامانه نیما و سنا را می‌توان به صورت زیر نام برد:

* امنیت بالا و جلوگیری از سوء استفاده‌های احتمالی

* سازماندهی مبادلات ارزی

* فرآیند کاملا آنلاین

* همکاری با صرافی‌ها و تامین آسان ارز

* توسعه صادرات و واردات شرکت‌های بازرگانی و تجاری

* آگاهی از قیمت لحظه‌ای ارز

* عدم دخالت بانک‌ها به استثناء بانک مرکزی

* امکان تعریف معامله و سود و زیان حاصل

تفاوت سامانه نیما و سامانه سنا چیست؟

همانطور که از توضیحات بالا می‌توان پی برد، هر دو سامانه نیما و سنا کارکرد یکسانی دارند. تفاوت این دو سامانه در گستره و محدوده فعالیت آن‌ها است. سامانه سنا خرید و فروش ارز در صرافی‌های قانونی کشور را فراهم می‌کند و سامانه نیما بازار ارز در خارج از کشور را مدیریت می‌کند.

تفاوت ارز نیما و سنا چیست؟

همانطور که گفته شد ارز نیمایی به صادرکنندگان و واردکنندگان جهت انجام تجارت بین‌الملل ارائه می‌شود. در واقع این ارز مبنای قیمت‌گذاری کالاهای وارداتی در بازار است. در حالی که ارز سنا به عموم مردم ارائه و در راستای مصارف شخصی مانند مسافرت خارجی یا خرید شخصی، خرید و فروش می‌شود.

نقش ارز نیما بر واردات و بورس

مهم‌ترین تاثیر ایجاد سامانه نیما بر بازار ارز را می‌توان شفافیت در نظام ارزی، مدیریت بهتر معاملات و جلوگیری از قاچاق دانست. اما تاثیر این ارز بر واردات کالا و بورس چیست؟

همانطور که گفته شد ارز نیما برای ترمیم و توسعه واردات کالا و برقراری تعادل قیمت‌ها در بازار عرضه می‌شود. در گام اول ارز عرضه شده توسط سامانه نیما نگرانی واردکنندگان و بازرگانان کشور جهت تامین ارز مورد نیاز تجارت بین‌الملل را مرتفع می‌کند.

در حقیقت تجار، بازرگانان و واردکنندگان با مراجعه به سامانه خرید و فروش ارز نیمایی و یا صرافی‌های مجاز می‌توانند جهت خرید این ارز اقدام نمایند.

تاثیر مهم‌ دیگر این ارز متاثر از قیمت مناسب آن است. به طور معمول این نوع ارز قیمت کمتری نسبت به قیمت ارز آزاد و حتی ارز سنایی داشته و این موضوع به واردکنندگان به ویژه واردکنندگان مواد اولیه و ماشین آلات در درآمدزایی و توسعه سود حاصل از واردات کمک می‌کند.

به این دلیل که قیمت‌ بالای ارز در طولانی مدت با افزایش سرسام‌آور قیمت‌ کالاهای خارجی، موجب کاهش تقاضا برای خرید کالاهای خارجی و تلاش در جهت افزایش تولید داخلی خواهد شد.

ارز نیمایی بر بورس کشور نیز تاثیرگذار است. طبق نظر بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه، فعالان و تحلیل‌گران بورس ارزش سهام در بازار بورس تحت تاثیر قیمت ارز نوسان دارد.

در توضیح این موضوع می‌توان اینگونه بیان کرد که در شرکت‌ها و برندهای حاضر در بورس به ویژه شرکت‌هایی با درآمد ارزی نوسانات بازار ارز تاثیر مستقیم بر افزایش و یا کاهش ارز سهام دارد.

بازار متشکل ارزی چیست؟

در حال حاضر تعیین نرخ ارز اغلب با توجه به عوامل و شرایط خارجی انجام می‌شود. بازار متشکل ارزی با هدف تعیین نرخ ارز با مکانیزم عرضه و تقاضا در داخل کشور ایجاد شده است.

به این ترتیب مداخله دیگر کشورها در تعیین نرخ ارزها کمتر خواهد شد. در واقع این بازار یک شرکت خصوصی است که کانون صرافان، کانون بانک‌های دولتی، کانون بانک‌های خصوصی و فرابورس سهام‌داران اصلی آن هستند.

در حال حاضر عموم مردم و فعالان حوزه ارز می‌توانند با مراجعه به سایت رسمی این بازار به آدرس www.ice.ir از آخرین نرخ ارز بازار متشکل ارزی مطلع و نسبت به انجام معاملات نقدی ارز اقدام نمایند.